1. W „Polskim Kompasie 2020” roczniku instytucji finansowych i spółek akcyjnych wydawanym przez Gazetę Bankową, został opublikowany tekst przygotowany przez prezesa Narodowego Banku Polskiego (NBP) prof. dr hab. Adama Glapińskiego, dotyczący wspierania polskiej gospodarki w czasie pandemii koronawirusa.
Szef NBP podkreśla w nim, że polski bank centralny jako jeden z pierwszych banków w krajach UE, wyprzedzająco zareagował na spodziewane pogorszenie sytuacji gospodarczej już w połowie marca tego roku.
Jak podkreśla prezes Glapiński, dzięki tym działaniom udało się uniknąć najczarniejszego scenariusza, co więcej na tle innych unijnych gospodarek, perspektywy naszej wyglądają bardzo dobrze.
2. Poluzowanie polityki pieniężnej przez NBP przyczyniło się po pierwsze do obniżenia oprocentowania kredytów dla przedsiębiorców i gospodarstw domowych, po drugie umożliwiło sprawną realizację i finansowanie rządowych działań osłonowych, dzięki którym przedsiębiorcy i polskie rodziny otrzymali wsparcie finansowe.
Po trzeci wreszcie kroki podjęte przez NBP w tym skup obligacji skarbowych i obniżenie stopy rezerwy obowiązkowej banków wraz z rekomendacja KNF dotyczącej zniesienia 3% bufora ryzyka systemowego, przyczyniły się do istotnego zwiększenia możliwości prowadzenia akcji kredytowej przez banki.
Prezes Glapiński podkreśla, że tak szeroka reakcja polskiego banku centralnego na szok gospodarczy spowodowany pandemią koronawirusa nie byłaby możliwa, gdyby Polska znajdowała się w strefie euro i tę uwagę należy zadedykować tym politykom i ekonomistom w naszym kraju, którzy od kilku lat chcą nas „wepchnąć” do strefy euro.
3. Rzeczywiście od połowy marca Rada Polityki Pieniężnej (RPP) dokonała aż 3-krotnej obniżki stóp procentowych w wyniku których np. stopa referencyjna zmalała z 1,5% do zaledwie 0,1%, a to w konsekwencji spowodowało zmniejszenie oprocentowania kredytów i zmniejszenie ich kosztów dla przedsiębiorców i gospodarstw domowych z tytułu odsetek jak szacuje NBP o 7 mld zł rocznie.
Z kolei luzowanie polityki monetarnej między innymi poprzez operacje otwartego rynku czyli skup obligacji skarbowych na rynku wtórnym do końca sierpnia na kwotę ponad 103 mld zł, pozwoliło na utrzymanie płynności na rynku obligacji, a tym samym ułatwiło plasowanie na rynku pierwotnym dodatkowych emisji dokonywanych przez ministerstwo finansów, Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) czy Polski Fundusz Rozwoju (PFR).
A te emisje, pozwoliły na finansowanie przez BGK tzw. funduszu covidowego, a PFR- Tarczy finansowej, sumarycznie na kwotę blisko 200 mld zł z czego ponad 140 mld zł do tej pory przekazano pracodawcom i pracownikom.
Wreszcie podjęcie przez RPP decyzji o obniżeniu stopy rezerwy obowiązkowej o 3 punkty procentowe (z 3,55 do 0,5%) i rekomendowanie przez KNF zniesienie 3% buforu ryzyka systemowego dla banków, stworzyło dodatkową przestrzeń do zwiększenia rozmiarów akcji kredytowej przez banki komercyjne.
4. Wszystkie te działania spowodowały, że polska gospodarka w II kwartale tego roku zanotowała najniższy poziom spadku PKB ze wszystkich krajów UE ( tylko 8,2% podczas gdy kraje Południa UE odnotowały spadki powyżej 20%), a w całym roku 2020 spadek PKB w Polsce jest szacowany przez Komisje Europejską na 4,6% podczas gdy średni spadek PKB w całej UE przekroczy 9%.
Bardzo podobnie wygląda sytuacja na rynku pracy, bezrobocie według metody unijnej w Polsce wyniosło w sierpniu tylko 3,2 % (niższe było tylko w Czechach), podczas gdy w całej UE wyniosła 7,2 % , a w strefie euro aż 7,9%.
Te podstawowe dane makroekonomiczne dobitnie świadczą o tym, że polityka monetarna prowadzona przez polski bank centralny od polowy marca tego roku w związku z pandemią koronawirusa, okazała się niezwykle skuteczna.